Broj 2 - Decembar 2018

Veštice

Uporedna folkloristička analiza predanja o vešticama u kontekstu italijanske i srpske narodne kulture.

Počev od druge polovine 19. veka, motiv veštica i opisi njihovih noćnih sastanaka bili su predmet interesovanja ne samo folklorista, već i antropologa i istoriografa. Prema Ginzburgu, u osnovi ovog interesovanja leže feminizam, ponovno otkriće kultura uništenih kapitalizmom i, uopšteno govoreći, veoma rasprostranjena težnja da se ispitaju marginalne ili neprivilegovane grupe, kao što su seljaci ili žene. Ginzburg navodi da se ideja dijaboličnog veštičarenja, sa svim njegovim ritualima, utvrđivala od polovine trinaestog veka do polovine petnaestog veka, zahvaljujući radu inkvizitora i teologa, i da se lagano širila čitavom Evropom putem spisa, propovedi i umetničkih prikazanija.

Reč je o sporom i progresivnom menjanju drevnih narodnih verovanja, pod nesvesnim pritiskom inkvizitora, koja su se naposletku kristalisala u već postojeći model „vrzinog kola”. Sledeći ovu tvrdnju mogli bismo da zaključimo da su predanja o vešticama vezana isključivo za područja koja su u doba inkvizicije bila u nadležnosti katoličke crkve. Ipak primećujemo da ni na jednoj evropskoj teritoriji nema takvog obilja imena za veštice kao u Srbiji: vešterka, ordulja, morna, brina, brkača, dlakulja, konjobarka, srkača, potkovanica, metlokrilka, kamenica, krstača, rogulja. Pored toga, na području Srbije bio je prisutan i fenomen lova na veštice, koji je bio spontane i narodske prirode, uprkos tome što su institucije i crkva stale u zaštitu žena optuženih za veštičarenje. Dakle, jasno je da samo uticaj katoličke crkve nije dovoljan da objasni postojanje predanja o vešticama na različitim područjima Evrope.

Nastavi sa čitanjem

facebook_page_plugin